ΕΛ
Γνωστό και ως Φανάρι του Διογένη, αποτελεί ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα και καλοδιατηρημένα μνημεία της Αθήνας. Βρίσκεται στη σημερινή πλατεία Λυσικράτους στην Πλάκα, εκεί ακριβώς όπου τοποθετείται η οδός Τριπόδων κατά τους αρχαίος χρόνους. Το κτίσμα ανεγέρθηκε το 335-334 π.Χ. από τον πλούσιο Αθηναίο Λυσικράτη, για να μνημονεύει τη νίκη του ως χρηματοδότη του χορού των εφήβων που είχε κερδίσει στους θεατρικούς αγώνες των Μεγάλων Διονυσίων. Στην αρχαιότητα, ο ναΐσκος έφερε στην κορυφή του το τιμητικό χορηγικό έπαθλο, έναν χάλκινο τρίποδα. Το κυκλικό κτίσμα είναι οικοδομημένο πάνω σε ψηλό τετραγωνικό βάθρο από πωρόλιθο (ύψους 4μ. και πλάτους 3μ.), με έξι κορινθιακούς κίονες από πεντελικό μάρμαρο, ενώ φέρει ζωφόρο με παραστάσεις από το μύθο της αιχμαλωσίας του Διονύσου. Αν το χορηγικό μνημείο διασώζεται σε καλή κατάσταση, αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους Καπουτσίνους μοναχούς , οι οποίοι το 1669 το ενσωμάτωσαν στη μονή τους. Έκτοτε, χρησιμοποιήθηκε ως αναγνωστήριο και βιβλιοθήκη. Το μοναστήρι κάηκε περί το 1824, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Αθήνας από τον Ομέρ Πασά της Καρύστου, ωστόσο δεν προκλήθηκαν σημαντικές ζημιές στον πυργίσκο. Στη συνέχεια, με την αποχώρηση των μοναχών, το μνημείο του Λυσικράτη εγκαταλείφθηκε στην τύχη του, ενώ αναστηλώθηκε κατά την περίοδο 1876-1887 υπό τη διεύθυνση των αρχιτεκτόνων Φρανσουά Μπουλανζέ (François Boulanger) και Ε. Λεβιότ (E. Leviot).